Vertigo manevrası, baş dönmesi şikâyetiyle başvuran hastalarda, iç kulaktaki denge kristallerinin yerine yerleştirilmesini amaçlayan basit ama etkili bir tedavi yöntemidir. Özellikle benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tanısı alan kişilerde sıkça uygulanır. Hastanın başı ve gövdesi belirli açılarla hareket ettirilerek kristallerin doğru kanal içine yönlendirilmesi sağlanır. Bu sayede, denge sistemi üzerindeki anormal uyarılar azaltılır ve baş dönmesi şikâyeti büyük ölçüde hafifler.
Vertigo manevrası, çoğu zaman bir sağlık profesyoneli tarafından kontrollü şekilde uygulanmalı, ancak bazı durumlarda hastalara öğretilerek evde de yapılabilecek hale getirilebilir. En yaygın tekniklerden biri Epley manevrasıdır. Bu teknik birkaç dakikalık işlemle bile olumlu sonuçlar alınabilir. Manevranın başarı oranı oldukça yüksektir; ancak bazı hastalarda tekrar gerekebilir. Uygulama sonrası, baş hareketlerinin bir süre sınırlandırılması ve uyku pozisyonuna dikkat edilmesi önemlidir. Ayrıca, manevrayla ilgili şikâyetler devam ederse, farklı manevralar ya da ileri tetkikler gerekebilir. Kulak burun boğaz ya da denge bozukluklarıyla ilgilenen uzmanlar eşliğinde süreç takip edilmelidir.
Vertigo düzeltme manevrası, iç kulakta yer değiştirmiş denge kristallerini (otolitleri) doğru konuma getirmeye yardımcı olan özel bir baş ve beden hareketleri dizisidir. Bu manevralar, hastanın baş dönmesini tetikleyen pozisyonlara göre seçilir ve uygulandığında çoğu zaman hızlı bir rahatlama sağlar. En çok uygulanan yöntemlerden biri olan Epley manevrası, aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:
Bu hareketlerin bir uzman eşliğinde yapılması, doğru teşhis ve güvenli uygulama açısından önemlidir. Uygulama sonrası baş dönmesinin azalması yaygındır; ancak bazı vakalarda birkaç tekrar gerekebilir.
Vertigo Manevrası Nasıl Yapılır?
Vertigo, kişinin kendisinin ya da çevresinin dönüyor gibi hissettiği rahatsız edici bir denge bozukluğudur. En sık rastlanan nedenlerden biri, iç kulaktaki denge organında yer alan kulak kristali adı verilen küçük parçacıkların yer değiştirmesidir. Bu durumda uygulanan vertigo manevraları, kristallerin doğru konuma yönlendirilmesini sağlayarak belirtileri hafifletir.
Vertigo manevraları arasında en yaygın kullanılan yöntemlerden biri, tanı koymak için yapılan Dix Hallpike testi sonrasında uygulanan Epley manevrasıdır. Test sonucunda vertigonun pozisyonel olduğu belirlenirse, hasta belirli hareketleri belirli açılarla yaparak bu manevrayı uygular. Uzman eşliğinde başlatılan bu uygulama, doğru şekilde öğretildiğinde evde de tekrar edilebilir. Peki vertigo manevrası nasıl yapılır?
Bu yöntem, vertigonun tedavisi açısından oldukça etkili olup çoğu zaman ilaç kullanımı gerektirmez. Manevraya destek olarak önerilen bazı denge egzersizleri, baş dönmesini tetikleyen hareketlere karşı tolerans geliştirilmesine yardımcı olur.
Vertigo nasıl geçer sorusuna verilecek en doğru yanıt, sebebin doğru belirlenip uygun müdahale yapılmasıdır. Her vertigo tipi aynı değildir; örneğin, ataklarla seyreden ve işitme kaybı gibi belirtilerle birlikte görülen Meniere hastalığı, farklı bir tedavi protokolü gerektirir. Bu nedenle doğru tanı, doğru müdahale kadar önemlidir.
Tüm bunların yanı sıra manevra sonrası birkaç saat boyunca ani baş hareketlerinden kaçınılması önerilir. Uykuda baş pozisyonuna dikkat etmek, başarı oranını artırabilir. Takip eden günlerde şikâyetlerin azalması manevranın etkili olduğunu gösterir. Bununla birlikte belirtiler sürerse bu hareketler tekrar uygulanabilir.
